Sveštenik Dušan blagoslovio Srbina da oženi tetku: “Ne ulazim u to kako su vaši roditelji stupili u brak, vama je sve dozvoljeno poslije ovoga”

Nevjerovatna priča koja je ovih dana izazvala veliku pažnju javnosti dolazi iz Srbije, gdje je sveštenik po imenu Dušan dao blagoslov jednom muškarcu da se oženi — svojom tetkom, majčinom sestrom. Ova neobična situacija podigla je mnogo prašine na internetu, posebno zato što su mnogi smatrali da je riječ o incestuoznom odnosu koji Crkva nikada ne bi mogla odobriti. Ipak, objašnjenje koje je sveštenik dao iznenadilo je gotovo sve.

Sve je počelo kada se jedan muškarac po imenu Dejan obratio portalu „svetoslavlje.org“, mjestu gdje vjernici postavljaju pitanja o vjeri, porodici, moralu i životnim dilemama sveštenim licima. Dejan je bio zbunjen, jer je želio da stupi u brak sa ženom s kojom je u određenom stepenu krvnog srodstva, ali nije bio siguran da li bi takav brak bio dozvoljen po crkvenom i državnom zakonu.

Njegova poruka svešteniku bila je iskrena i detaljna. “Njen deda i moj pradeda su rođena braća. Moja baba, to jest majčina majka, je njenom ocu sestra od strica. Ona i moja majka su — sestre. Ona je meni tetka, a ja njoj sestrić. Koje smo mi koljeno i da li je po zakonu dozvoljen brak?”, upitao je Dejan u svom obraćanju svešteniku Dušanu.

Ono što je uslijedilo, niko nije očekivao. Sveštenik Dušan nije samo odgovorio kratko, već je dao potpuno obrazloženje koje je, prema mnogima, bilo iznenađujuće i neočekivano.

„Dragi brate Dejane, ti i djevojka o kojoj je riječ nalazite se po očevoj liniji u sedmom, a po majci u šestom stepenu krvnog srodstva u pobočnoj liniji. Ne ulazeći u to kako su vaši roditelji stupali u brak, vas dvoje se možete venčati posle razrešenja od strane nadležnog episkopa. Blagoslovene plodove Časnog posta želi ti otac Dušan“, naveo je sveštenik u svom odgovoru.

Ovaj odgovor izazvao je lavinu reakcija. Dok su jedni bili šokirani time što je sveštenik praktično „odobrio“ brak između tetke i sestrića, drugi su isticali da je sve urađeno po kanonskim pravilima Crkve i da u ovakvim slučajevima, uz dozvolu episkopa, brak zaista može biti crkveno valjan.

Naime, Srpska pravoslavna crkva, kao i većina pravoslavnih crkava, ima vrlo jasno definisana pravila o krvnom srodstvu i braku. Krvno srodstvo do četvrtog stepena smatra se neuklonjivom smetnjom — što znači da brak između tako bliskih rođaka nikako nije moguć. Međutim, srodstvo od petog do sedmog stepena smatra se uklonjivom smetnjom, što znači da se takav brak može dozvoliti, ali samo uz posebno odobrenje nadležnog episkopa.

To odobrenje se zove „razrešenje“, a postupak ide tako što budući supružnici podnose pisanu molbu episkopu, koju njihov sveštenik prosleđuje. Episkop potom razmatra slučaj i odlučuje da li postoji moralna, duhovna ili društvena prepreka za sklapanje takvog braka. U većini slučajeva, ako nema drugih razloga, episkop daje blagoslov i brak se može obaviti po crkvenom obredu.

U Dejanovom slučaju, sveštenik Dušan jasno je naveo da se radi o šestom i sedmom stepenu srodstva, što znači da je brak teoretski moguć — ali ne bez episkopovog odobrenja. Time je i objasnio da njegov blagoslov ne znači da se brak odmah može sklopiti, već da je to prvi korak u proceduri.

Zanimljivo je i to da je sveštenik u svom odgovoru naglasio da “ne ulazi u to kako su roditelji stupali u brak”, što je dodatno zbunilo javnost. Mnogi su to protumačili kao suptilnu poruku da je i u prethodnim generacijama moglo biti sličnih veza među rođacima, ali da to nije tema kojom se Crkva sada bavi — već da se fokusira na trenutni par i njihove okolnosti.

Ova situacija otvorila je i širu raspravu o tome koliko su ljudi zapravo upućeni u crkvena pravila o brakovima. Mnogi u komentarima na društvenim mrežama priznali su da nisu imali pojma da brak između rođaka može biti dozvoljen pod određenim okolnostima. „Mislila sam da je to svuda zabranjeno, ali izgleda da postoje izuzeci“, napisala je jedna korisnica. Drugi su bili mnogo oštriji, ističući da “ništa ne može opravdati brak između tetke i sestrića, pa makar i crkva dala blagoslov”.

U kanonskom pravu, stepeni srodstva se računaju po generacijama i linijama. Na primjer, brat i sestra su u prvom stepenu, bratić i sestra od strica u trećem, a kako se porodice razgranavaju, srodstvo postaje “dalje” — pa se već od petog stepena smatra da ne postoji bliska krvna veza koja bi predstavljala duhovnu ili genetsku prepreku.

Pravoslavna crkva priznaje da se brak može dopustiti ako je srodstvo dovoljno “udaljeno”, jer se smatra da tada ne postoji realna opasnost od narušavanja prirodnog ili moralnog poretka. U praksi, ovakve situacije su rijetke, ali ne i nemoguće.

Dejanov slučaj sada je postao svojevrsni presedan u javnosti, jer je razotkrio granice između onoga što ljudi smatraju “incestom” i onoga što crkva vidi kao “udaljeno srodstvo”. Mnogi su u komentarima isticali da se „ljubav ne može zabraniti“, dok su drugi smatrali da je “neprirodno i pogrešno” da neko stupi u brak sa osobom iz porodice, bez obzira na stepen srodstva.

Bez obzira na različita mišljenja, činjenica ostaje da Crkva u ovakvim slučajevima postupa po kanonima koji su stari stotinama godina. Sveštenik Dušan je, prema svemu sudeći, samo pojasnio ono što mnogi vjernici nisu znali — da granica između zabranjenog i dozvoljenog nije uvijek tamo gdje je društvo postavlja.